Het Feyenoord Stadion – wereldwijd en al heel lang bekend als 'De Kuip' – is het stadion waar de voetbalclub Feyenoord Rotterdam (zo heet de club officieel sedert 1978) zijn thuiswedstrijden speelt. Het is na de Johan Cruijff Arena in Amsterdam het tweede grootste stadion van Nederland.

Grote man achter het stadion was Leen van Zandvliet, voorzitter van Feijenoord (toen nog met een 'ij') in de jaren 30 van de vorige eeuw. Hij kreeg het idee van een stadion met een 'loshangende' tweede ring. Enkele maanden later werd architect Van der Vlugt uitgenodigd voor een gesprek over een stadion met twee verdiepingen. 'Eenvoud' was het uitgangspunt, aan verfraaiingen was geen behoefte.

In 1934 maakte Van Zandvliet enkele trips naar het buitenland om dergelijke stadions te bekijken, zoals Highbury Stadium van de voetbalclub Arsenal in Londen en Fenway Park, het stadion van de Boston Red Sox in Boston, Massachusetts. Voor de financiering steunde hij op havenbaron D.G. van Beuningen en mr. K.P. van de Mandele.

Voor de bouw van het stadion koos men Aanneming Maatschappij J.P. van Eesteren B.V. Van Zandvliet had haast; zo gauw er een bouwtekening klaar was, gaf hij opdracht om te beginnen met de bouw. De Kuip verrees in recordtempo!

Ook al was het stadion opgeleverd, de nog ontbrekende infrastructuur eromheen was er de reden van dat pas in maart 1937 de eerste wedstrijd werd gespeeld. Op 23 juli 1937 vond de officiële opening plaats.

Drie keer hing het voortbestaan van De Kuip aan een zijden draadje. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er een grote behoefte aan hoogwaardig staal. Staal was de kern van het stadion, en dus… Sloop kon echter worden voorkomen: het verhaal gaat dat toen de Duitse bezetters kwamen bekijken om hoeveel ton staal het ging, de toenmalige stadiondirecteur maar één derde van de werkelijke hoeveelheid opgaf…

In 1984 wilden Rotterdam en Amsterdam de Olympische Spelen van 1992 naar Nederland halen. Hiervoor zou een nieuw Olympisch Stadion moeten komen, precies op de plek van De Kuip. Ook dit ging niet door: de Spelen werden toegewezen aan Barcelona.

Toen er in de jaren 90 van de vorige eeuw betonrot en erosie werden geconstateerd in De Kuip, groeide het risico dat De Kuip niet meer aan de kwaliteitseisen kon voldoen. Hierdoor kwam de optie het stadion te slopen wederom op tafel, maar uiteindelijk werd een renovatie uitgevoerd.

De Kuip is sedert juni 2002 een gemeentelijk monument.

Architectuur
Architecten: J.A. Brinkman en L.C. van der Vlugt
Een doorlopende, rondgaande tribune was nieuw. Engelse stadions hadden (en hebben) grote tribune-bouwwerken, maar altijd als vier blokken langs het veld, met open of opgevulde hoeken. Het gebruik van staal en glas maakt het geheel licht en luchtig, al was beton toentertijd sterk in opkomst. De achterwand van de ondertribune was uitgevoerd als glaswand. Daardoor is de eerste ring vanuit de achterzijde licht en vanaf het veld gezien lijkt de tweede ring zelfs te zweven. Vanwege het gevaar zijn deze glaswanden vervangen door ondoorzichtig kunststof.

De trappen aan de buitenkant zijn opvallend: elk trappenhuis bestaat uit twee 'in elkaar gevlochten' trappen, net zoals ze (met wat meer grandeur) staan in kasteel Chambord aan de Loire.

De eerste paal werd geslagen door Puck van Heel op 16 september 1935. Daarna volgden er nog 578 heipalen, 21 meter diep de grond in. De bouw van het stadion werd afgerond met de oplevering op 23 juli 1936. Door 1500 mensen – onder meer mariniers en werklozen – werd het stadion 'uitgetest'. Voor de grasmat werd zand uit Wassenaar gehaald en er werd speciaal gras geïmporteerd.

Al sedert de opening wordt de ingang onder de Maastribunes opgesierd door het betonnen beeld 'De voetballer' ('de Pienantie', in de volksmond) van kunstschilder en beeldhouwer Henk Chabot. Kunstschilder Dolf Henkes maakte voor de toenmalige koffiekamer een voetbalvierluik. Stadion Feijenoord had een capaciteit van 65.000, met onder meer veel staanplaatsen.

Bij de renovatieplannen werd in 1993 het uitgangspunt 'het creëren van een multifunctioneel stadion waar meer partijen plezier van zouden hebben'. De plannen werden een jaar later gerealiseerd. Zwarts & Jansma architecten tekende, samen met Van den Broek en Bakema (tegenwoordig Broekbakema) voor de renovatie en uitvoering.

De Kuip onderging een grote facelift. Zo is 85% van het stadion nu overdekt door er een vrijdragend ringvormig dak op te leggen, zonder kolommen of andere zichtbeperkende objecten. Die nieuwe kap volgt de rondgaande lijn van de tribune. De capaciteit van het stadion is teruggebracht naar 51.117 zitplaatsen. De hekken om het veld werden vervangen door een drie meter diepe gracht. De bestaande staal- en betonconstructies, tribunes, trappen, balustrades en sanitaire voorzieningen werden ook gerenoveerd. Er kwamen betere kleedlokalen en grotere persruimtes. Ook introduceerde men 'business units'. De totale renovatie duurde acht maanden en kostte 120 miljoen gulden.

Naast de veranderingen aan het stadion zelf was er een uitbreiding: het Maasgebouw. Dit gebouw naast het stadion bevat zeven grote zalen die de club voor commerciële doeleinden kan gebruiken, zoals congressen en ontvangst van zakelijke relaties. Daarnaast bevat het een receptie, een brasserie en kantoren. Lange tijd zat ook het Feyenoord Museum in het Maasgebouw, totdat dit in 2015 plaats moest maken voor de nieuw 'boardroom'. Het Maasgebouw werd heropend in 2017 aan de Olympiazijde. Roltrappen verbinden het met de eerste ring van het stadion.

Op 16 november 1994 werd het vernieuwde stadion officieel heropend door (toen nog) Prins Willem-Alexander.

Tien jaar na de grote renovatie werd ook de Olympiazijde onder handen genomen. Dit is de oudste zijde in het stadion, waar vroeger de kleedkamers waren en het bestuur zijn gasten ontving in een van de ruimtes op de eerste etage. Deze ruimtes waren echter te klein en moesten gemoderniseerd worden om ze ook bij grote evenementen te kunnen gebruiken. De zalen aan de Olympiazijde kregen een nieuwe naam: Van Zandvlietzaal en de Van Beuningenzaal.

De bouw van de maquette in Miniworld
De bouw begon na de Open Dag van Feyenoord in 2014, waar bezoekers alvast een 'poppetje voor op de tribune' konden kopen bij een stand van Miniworld Rotterdam. Het vertalen van de bouwtekeningen was een forse klus. De onderdelen van de tribunes (de eerste en de tweede ring) zijn gesneden uit karton, in de juiste kleur geschilderd en geassembleerd. Ook de ruim 50.000 stoeltjes zijn stuk voor stuk gemaakt… In de vier lichtmasten zorgen 72 ledlampjes ervoor dat het veld prima wordt verlicht. In totaal kostte het ons acht weken om de op dat moment grootste maquette van onze miniatuurwereld te bouwen.

(Dat 'poppetje voor op de tribune' kunt u nog steeds kopen in onze webshop. Indertijd hebben we een reclamecampagne gestart, waarin ook 'Business Seats' werden aangeboden. Deze pagina kunt u hier vinden.

Wilt u meer weten over de bouw van de maquette? Kijk dan hier:

• Aankondiging en eerste tribuneonderdelen:
• Proeftribune
• Eerste delen van de tribunes:
• Lichtmasten, tribunestoeltjes (heel veel), trappen en grasmat:
• Officiële onthulling:
• Supporters plaatsen poppetjes:
• Spelers op het veld:
• Loting voor de Voetbal Rijnmond Cup in onze Kuip:
• Leden van FSV De Feijenoorder plaatsen poppetjes:
• Nieuwe achterwand voor De Kuip:
• Spandoeken in De Kuip: