We hebben het al eerder gezegd: het is Schotland (en in mindere mate ook Engeland en Wales) dat de klok slaat in deze maanden. Daarom in dit Bouwverslag een hoop 'overzeese' onderwerpen!

Op de foto hierboven ziet u ons Glenfinnan Viaduct. Dat hebben we eerder al laten zien, maar het staat nu omringd door hoge bergen. Onze maquettebouwers hebben volgens de beproefde techniek eerst fijnmazig gaas gespannen over het houten 'skelet', dat op de foto rechts nog voor een deel te zien is. Daarna hebben ze vele kilo's gips uitgesmeerd, laten uitharden en in allerlei grillige structuren veranderd. Uiteraard moeten bij dat werk de al gelegde spoorrails en Car System-wegen zorgvulidg worden afgeplakt, want uitgehard gips weer verwijderen van plekken waar het niet hoort is een heel vervelende klus.

Op de voorgrond van de foto rechts een zorgvuldig ingebedde spoorbrug die een Schots riviertje overspant. Deze brug is geïnspireerd op de Invershin Railway Bridge (ook wel het Shin Railway Viaduct genoemd) die de Kyle of Sutherland overspant als onderdeel van de 'Far North Line' tussen Inverness en Wick en Thurso in het verre noorden van de Schotse Highlands. De brug werd geopend in 1868 en is een ontwerp van Joseph Mitchell en Murdoch Paterson. Onze brug heeft maar één boog links en rechts; het origineel heeft er twee aan de ene en drie aan de andere kant. Hieronder een detailfoto.

'The Old Man of Storr', in een vorig Bouwverslag nog maagdelijk wit, heeft net als het omringende gebergte inmiddels een natuurgtrouwe bruinachtig grijze kleur gekregen, precies zoals het origineel op het Schotse eiland Skye. Daardoor steekt hij wat minder af tegen de achtergrond, maar even goed kijken op de foto hier rechtsboven loont de moeite!

Wat meer op de voorgrond staat nog een andere spoorbrug in 'testopstelling'. Dit is onze versie van de Garmouth Spey Bridge, waarover in vroeger jaren een enkelsporige lijn liep die de plaatsen Portsoy en Elgin verbond. Hij werd ontworpen door Blyth en Cunningham en Patrick Barnett en gebouwd tussen 1883 en 1886 door Blaikie Bros. uit Aberdeen. In 1968 werd de lijn opgeheven. De brug bleef gespaard, al verwijderde men wel de rails. Tegenwoordig wordt hij gebruikt door voetgangers en fietsers. Bij ons blijft er een trein overheen rijden!

De foto hieronder laat wat duidelijker zien waar onze Garmouth Spey Bridge in de 'Glenfinnan Valley' komt te staan (die naam bestaat niet in het echt, maar we hebben het al eerder gezegd: we moeten het soms een beetje afwijken van de realiteit).

Rechts is te zien dat de autobussen en vrachtwagens van ons Car System het over een tijdje best zwaar krijgen op die bochtige en zo hier en daar steile wegen!

Stroomde het 'riviertje' onder de Invershin Railway Bridge een paar foto's eerder nog tussen witte gipsheuvels, nu is te zien dat het een meer natuurgetrouwe omgeving heeft gekregen. De steil oplopende oevers zijn in de juiste kleuren geschilderd en hier en daar al bestrooid met 'gras'.

Rotsen genoeg in Schotland, en die zijn natuurlijk niet allemaal van dezelfde steensoort. Dus moeten ook op die miniatuur-rivieroevers verschillende soorten 'rots' worden gemaakt en dat doen we door verschillende kleuren verf te gebruiken. Als je dan ook nog wat losse stukken en stukjes gips gebruikt om daar 'leisteen' van te maken, is het uiteindelijke resultaat niet van een echte natuurfoto te onderscheiden!

Weer een paar dagen later: de eerst nog witte rivierbedding is omgetoverd tot een echte rivier, dankzij de kundige handen van een van onze modelbouwers en verf in een aantal kleuren blauw. Wilt u zien hoe dit in zijn werk gaat? We hebben een klein filmpje geüpload naar YouTube. Klik hier als u het wilt bekijken.

Zo wordt dit stukje Schotland hoe langer hoe realistischer, zeker als je ook nog eens een paar kanoërs in dat riviertje plaatst!

Voor de aardigheid nog even deze drie foto's van hetzelfde stukje Schotland, maar dan met een tussenpoos van een paar weken. U ziet dat er op de rechter foto ook nog een brug is ingebouwd onder de Car System-weg.

De laatste foto's van deze reeks geven een beeld van onze Schotse interpretatie van 'georganiseerde en gestructureerde chaos'.

Waar bergen, ravijnen, valleien, beken en rivieren zijn en ook nog eens spoor- en verkeerswegen (moeten) worden aangelegd, ontkomt men niet aan de aanleg van tunnels en bruggen. Die zijn er in Schotland dan ook in vele soorten en afmetingen en er zijn ook heel oude bij, zoals u in het vorige Bouwverslag hebt kunnen lezen.

De hier getoonde drie exemplaren zijn van recenter datum. De eerste op deze foto's overspant een ravijntje. Eigenlijk een redelijk simpele constructie: op een frame van multiplex hebben we stukken karton gelijmd waarin door onze lasersnijmachine voegen zijn ingebrand. Zo krijg je stenen…

De aansluiting op de rotswanden moet aan de linkerkant nog worden aangebracht. Die aan de rechterkant is deels al klaar, al moet er daar nog wel een schilderskwastje aan te pas komen.

De tweede brug bevindt zich op hoog niveau: onze modelbouwer staat hier bijna met zijn hoofd tegen het plafond terwijl hij de onderdelen van deze boogbrug op hun plaats aan het zetten is. Dit is onze versie van de Bridge of Avon over de rivier de Avon bij het plaatsje Ballindalloch in Moray, zo'n 50 km ten oosten van Inverness. De brug is gebouwd tussen 1800 en 1801 door George Burn en ook deze brug is gesloten voor verkeer en alleen nog bestemd voor voetgangers. Bij ons rijdt er een trein overheen!

De 'hoofdboog' krijgt als eerste zijn plek, waarbij het van belang is dat hij exact in de lijn komt te liggen van de spoorbaan die eroverheen gaat lopen. Daarna zijn de twee kleinere zijbogen aan de beurt, die ook goed uitgelijnd moeten worden. Niet alleen voor een goede treinenloop (hoewel die natuurlijk heel belangrijk is), maar ook voor het oog van de toeschouwer. De drie bogen moeten uiteindelijk samen één brug worden.

De bouwwijze is identiek: multiplex delen beplakt met gelaserd karton. Het vaardig hanteren van schilderskwast en verf in diverse kleuren heeft dit mooie bouwwerk als resultaat.

De derde brug (zie de foto hieronder) is op het eerste gezicht wat simpeler, al is het alleen al om het feit dat hij maar één boog heeft. Daarnaast is het een brug voor het wegverkeer. Deze brug is helemaal pas gemaakt op de steile hellingen van de rivierovers; de constructiewijze is identiek aan die van de andere twee.

Eenmaal ingepast en zo hier en daar nog voorzien van wat vlekken en andere sporen van de tand des tijds, is ook deze brug een mooie toevoeging aan onze miniatuurwereld.

De foto's laten dat duidelijk zien (al wordt de show op de eerste wel een beetje gestolen door die mooie spoorbrug op de voorgrond…)

Niet alleen 'bovengronds', ook onder de basis van de miniatuurwereld zijn we druk bezig. Een megaklus: het aanleggen, controleren en testen van de bekabeling. Kabels voor de stroomvoorziening van elektrische en elektronische componenten en voor de signaalsturing naar treinen, vrachtwagens, wissels, seinen en verkeerslichten.

Het 'spontaan' aan- en uitgaan van verlichting in en om gebouwen en objecten wordt geregeld via kabels en ook het functioneren van het hele zichtbare en onzichtbare spoorwegnet hangt letterlijk van kabeltjes aan elkaar.

Hier een ode aan onze kabelleggers!

Soms gaat het 't handigst als je even wat collega's oproept om te komen assisteren, want in je eentje een kabel trekken van de kelder naar de Commando Centrale is lastig…

In de laatste nieuwsbrieven hebt u kunnen lezen over onze zoektocht naar de 1.000.000ste bezoeker van onze attractie. Die heeft op 6 maart 2022 onze miniatuurwereld bezocht.

Tot op heden heeft de zoektocht geen resultaat opgeleverd, maar ons modelbouw-atelier heeft wel een paar mooie aanplakborden gemaakt die op diverse plaatsen voor een kleine oploop zorgden. Hier een impressie!

(Bij Baroeg was het tijdens het maken van de foto nog rustig, waarschijnlijk – gezien het rijtje gestalde fietsen – omdat een heleboel mensen binnen aan het genieten was van de live muziek.)

Behalve de diverse billboards trok ook het gouden beeld waarmee aandacht werd gevraagd voor die 1.000.000ste bezoeker de nodige aandacht. Helaas bleek ook geen van de inwoners van onze miniatuurwereld ons verder te kunnen helpen in onze zoektocht.

Hier zijn twee van onze elektronica-experts bezig om natuurgetrouwe verlichting in te bouwen in Ashburton Railway Station, waarvan we al eerder foto's van de bouw in een Bouwverslag hebben laten zien en dat zijn plek heeft gekregen in ons Victoriaanse kavel, zoals u verderop kunt zien.

Die dunne draadjes aan elkaar solderen is best lastig als je maar twee handen hebt, want in een van die twee moet je nu eenmaal ook een soldeerboutje vasthouden.

Een tweede paar handen is dan zeer welkom, maar wat te doen als de eigenaar van dat tweede paar een afwijkende mening heeft over hoe de klus het beste kan worden aangevat? Dat resulteert wel eens in, ehhh, laten we het maar 'discussie' noemen...

Uit de foto's blijkt dat overigens niet. De heren hebben al zo'n lange werkrelatie dat zo'n discussie nooit het stadium van meningsverschil bereikt en eerder plezierig dan vervelend is!

Ze zijn er dan ook moeiteloos in geslaagd om licht te brengen in de lokale duisternis. Dankzij hun gecoördineerde inspanning zullen de reizigers, wegbrengers en afhalers ook in dit treinstation eenvoudig hun weg kunnen vinden als het donker wordt.

In het Victoriaanse kavel, dat zoals u waarschijnlijk wel weet een beeld geeft van Engeland tijdens de Industriële Revolutie, worden de kenmerken van die revolutie steeds duidelijker. In bijna elke fabriek en werkplaats wordt gewerkt. Stoommachines drijven apparaten aan, in smidsen worden allerlei ijzeren voorwerpen gesmeed en zelfs zijn er al lassers bezig om die nieuwe techniek uit te proberen. Helaas kunnen we dat nauwelijks laten zien op foto's, maar gelukkig kan er tegenwoordig veel: klik hier voor een (kort) filmpje op YouTube!

Ook het Great Laxey Wheel is in werking. Het origineel, gebouwd in 1854, is 's werelds grootste werkende waterrad en staat in de Glen Mooar Valley bij het dorp Laxey op het Isle of Man. Het immense apparaat staat ook bekend als de 'Lady Isabella', naar de echtgenote van de toenmalige luitenant-gouverneur van het eiland.

Het gebruik van dit grote waterrad, dat tot doel had om water uit de zilver-, zink- en loodmijnen bij Laxey te pompen en werd aangedreven door water uit bergstroompjes, veroorzaakte in de loop van de jaren een zware verontreiniging van de rivier de Laxey die door de vallei loopt.

U kunt het Wheel aan het werk zien in dit korte YouTube-filmpje.

Even naar ons eigen land. We hebben al eerder gemeld dat de werkzaamheden aan onze versie van Delfshaven is stilgelegd. 'Alle ballen op Schotland!', tenslotte…

Dat heeft een van onze 'interieur- en verlichtingsspecialisten er echter niet van weerhouden om aan de slag te gaan met de maquette van een pand aan de Schiedamseweg in Delfshaven. Hij heeft dit gebouw volgens de inmiddels beproefde werkwijze voorzien van natuurgetrouwe verlichting en een interieur.

De eerste stap is het maken van een aantal kartonnen doosjes, waarmee de ruimte achter de gevels wordt opgedeeld in 'kamers'. In die doosjes installeert hij kleine ledlampjes; op de achterkant van de doosjes plakt hij een foto van een interieur.

Dat het manipuleren van die lampjes een aardig priegelwerk is, blijkt uit de foto rechtsonder: de ledlampjes zijn maar een paar millimeter groot. Lampjes van het type op deze foto zijn gebruikt voor het verlichten van de balkonnetjes op de foto daaronder.

Hierboven ziet u hoe zo'n doos wordt opgebouwd. De ledlampjes zijn aangebracht en het interieur ligt klaar om de kamer 'aan te kleden'. De 'ramen' in dit gebouw zijn gemaakt van dun matglas. Daardoor is het interieur nog redelijk zichtbaar. Een andere manier om zo'n interieur te creëren is het printen van de interieurfoto's op transparante folie, stuk voor stuk uitknippen en op de binnenkant van het raam plakken.

Hoe ver we gaan in ons streven om alles zo natuurgetrouw mogelijk weer te geven blijkt uit de opmerking van onze maquettebouwer: "Ik gebruik zoveel mogelijk Google Streetview-foto's of vergelijkbaar materiaal!" Alles bij elkaar zitten er in dit gebouw 30 ledlampjes, geconfigureerd als 14 lichtunits die afzonderlijk aan- en uitgeschakeld kunnen worden.

De foto hieronder is een still uit een klein filmpje van een kamer waarin de TV (nog zo'n ouderwetse met zo grote toeter aan de achterkant) aan staat…

Nog een paar foto's van de nog steeds doorgaande klus van het leggen van de rails in Schotland. Eigenlijk jammer dat het merendeel van deze sporen vanaf de bezoekerskant onzichtbaar is…

Onze sporenleggers gaan onverdroten door met deze zo nodige arbeid, want als de sporen niet liggen, kunnen we ze niet aansluiten en dus niet testen en kunnen we ook niet verder met de aanleg van het landschap en het plaatsen van de gebouwen en andere objecten.

Het is niet verwonderlijk dat onze collega's zo af en toe het spoor letterlijk bijster zijn, want het is vaak een immense puzzel om al die sporen, aansluitpunten, plekken waar de stroomdraden aan de rails moeten worden gesoldeerd, de locatie van al die bezet- en vrijmelders en wat er nog verder bij komt kijken uit elkaar te houden!