In het Bouwverslag van februari vertelden we over Achlochan Broch ('Achlochan' is een woord uit het Gaelic en betekent 'the field of the loch'), die aan de kust van de Schotse Highlands stond, zo'n beetje halverwege tussen Ullapool en Lochinver. Hij is al tijden geleden helemaal gesloopt omdat de toenmalige bewoners van de streek de stenen ergens anders voor nodig hadden.

Leden van het Schotse genootschap 'Coigach & Assynt Living Landscape' hebben een onderzoek gedaan in de regio en het resultaat vastgelegd in een document dat u hier kunt vinden. Daarin geven ze aan hoe die Broch eruit gezien kan hebben, uitgaande van de kennis die men heeft opgedaan bij het onderzoek naar andere Brochs die wat beter bewaard zijn gebleven.

Op basis van dat document hebben onze modelbouwers een maquette gebouwd in een halfopen variant, zodat de bijzondere dubbelwandige structuur en de opdeling in diverse 'woonlagen' van het interieur zichtbaar zijn.

Hoewel de bewoners van de Broch nooit hadden gehoord van spouwmuurisolatie, waren ze hun tijd op een enkel punt toch ver vooruit, gezien het stuk gereedschap dat in een van de koepelvormige schuurtjes staat…

Even verderop krijgt onze interpretatie van Loch Duich (waarin in het echte Schotland Eilean Donan Castle gelegen is) steeds meer gestalte. De maquette van het beroemde kasteel staat op de foto hierboven provisorisch op zijn plek. De toegangsbrug, waaronder verlichting is aangebracht (zie verderop in dit Bouwverslag) staat er nog los bij, en ook moeten een paar losse 'rotspartijen' hun juiste plek nog krijgen. Hieronder is te zien hoe we met passen en meten (en nog eens een andere setting proberen) tot de uiteindelijke definitieve opzet komen.

De omringende bergen gaan er zo langzaam aan ook steeds 'echter' uitzien. Verf en strooisel in velerlei kleuren – en niet te vergeten een heleboel geduld – zorgen tezamen voor een uiterst realistisch landschap.

Hier en daar zijn muurtjes verrezen om de erboven gelegen spoorlijn te stutten. Die zijn gemaakt door groeven in een laag gips te krassen, waardoor er 'stenen' zichtbaar werden, en daarna het geheel in de juiste kleuren te schilderen. De voegen krijgen een donkerder kleur dan de stenen en voilà, een natuurgetrouwe 'brick wall'…

Nog een overzichtsfoto, waarop onze Garmouth Spey Bridge goed te zien is. Over deze brug schreven we in het Bouwverslag van maart: tegenwoordig een brug voor fietsers, maar tussen 1886 en 1968 onderdeel van de enkelsporige lijn tussen Portsoy en Elgin. Ook het mooie Glenfinnan Station, dat al een hele tijd geleden is afgebouwd (het staat in ons Bouwverslag van december 2020!), staat erbij, met seinhuis en al. Binnenkort te zien op zijn eigen plek!

Op 5 mei reed in onze miniatuurwereld deze speciale Hondekop weer rond. Dit is een kopie van het treinstel E1D4 763, de 'Trein van 1 voor allen', dat in 1995 werd ingezet om Artikel 1 van onze Grondwet te promoten. Het werd op 28 januari 1995 afgeleverd in de kleuren van de Nederlandse vlag en op diezelfde dag gedoopt door (toen nog) kroonprins Willem-Alexander.

Het treinstel reed in twaalf maanden door Nederland, waarbij het steeds een week lang op een groot station stond waar het publiek het kon bezichtigen. In het treinstel waren ruimtes ingericht voor tentoonstellingen én een podium, waarop jongeren songteksten konden inzingen en groepen konden optreden. Een van die tenstoonstellingen was 'Gelijk hoeft niet te zijn wat je zelf bent' van het Joods Historisch Museum.

De grote cijfers '1' op het treinstel verwezen natuurlijk naar artikel 1 van onze Grondwet:

'Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.'

Verder zijn twee collega's zijn aan het experimenteren geweest met de samenstelling van een goederentrein die wordt getrokken door twee elektrische locomotieven in dubbeltractie, wat wil zeggen dat ze als één locomotief worden bestuurd.

In het grootbedrijf houdt dat in dat de treinbestuurder beide locomotieven bedient vanuit de eerste (logisch, want daar heeft hij zicht op wat er voor de locomotief gebeurt...). Wist u overigens dat ook in het stoomtijdperk locomotieven soms in dubbeltractie reden? Toen waren er echter twee machinisten nodig, een op elke locomotief, die met elkaar communiceerden via de stoomfluit!

Een van de dingen die onze collega's wilden testen was hoeveel goederenwagons de twee Railion BR 152-locomotieven zouden kunnen trekken. Dat bleken er uiteindelijk 18 te zijn: twee-assige grootvolume schuifwandwagons van het type 'Hbbins 306' in Railion-uitvoering. In die code staat 'H' voor 'Gesloten goederenwagon met speciale constructie', 'bb' voor 'Eenasser met laadlengte vanaf 14 m' en 'i' voor 'te openen schuifwanden'.

Zo, weet u dat ook weer. Een mooi gezicht, die twee locs met die identieke Railion-wagons erachter! Ze legden probleemloos heel wat rondjes af door de miniatuurwereld en trokken ruim bekijks van de bezoekers die die dag aanwezig waren.

De foto hierboven toont de toegangsbrug van Eilean Donan Castle met de stroomdraden (zie de foto hieronder) aangesloten op een spanningsbron. Het resultaat daarvan laat zien, waarom de bouwer van deze mooie maquette indertijd ook aan de onderkant van de brug 'stenen' heeft aangebracht...

Ook het kasteel zelf is nu van binnen en van buiten van verlichting voorzien, zodat het als straks de dag/nacht-cyclus operationeel is in ons Schotland, niet als een donkere steenklomp in Loch Duich staat te staan, maar juist een aandachttrekker is!

Denk je eens in: je bent modelbouwer. Rechts van je: het Glenfinnan Viaduct. Schuin achter je: the Old Man of Storr. Jij: balancerend op een plateautje van 30 x 30 cm om een stukje van het Car System-wegdek in onze 'Glenfinnan Valley' gereed te maken voor de afwerking. Het leven van een modelbouwatelier-collega ziet er soms spannend uit!

Ons 'Wegenbouwteam', dat in het vorige Bouwverslag liet zien alles te weten van wegmarkeringen in Nederlandse steden en dorpen, staat ook zijn vrouwtje/mannetje als het om werken aan Schotse wegen gaat. Het geleidingssysteem waarmee straks de besturingssignalen naar de bussen en de vrachtwagens worden gestuurd, moet natuurlijk onzichtbaar zijn. Om dat voor elkaar te krijgen gebruiken ze exact op maat gesneden stroken dun karton, die eerst een opruwbeurt krijgen en daarna op de wegdelen worden gelijmd.

Dat materiaal moet zo stevig mogelijk zijn, want er rijden te zijner tijd continu voertuigen overheen (al is het begrip 'drukke wegen' in de Schotse Highlands vrijwel onbekend), maar het mag de communicatie naar die voertuigen niet hinderen. De besturingssignalen zorgen ervoor dat de vrachtwagens en de bussen gaan rijden, stoppen, richting aangeven vóór en tijdens het maken van een bocht en de verlichting aan- of uitzetten. Alles om een natuurgetrouw rijgedrag te waarborgen!

Bij Miniworld Rotterdam hebben we eigenlijk te maken met een tweedeling: objecten uit het verleden trekken net zoveel aandacht als zaken uit het nu. Zo zien we bij Hotel De Wereld een scène uit 1945, maar rijdt er net zo gemakkelijk een veel modernere HSL-trein rond in de miniatuurwereld.

De naam op de locomotief, 'Fyra', wekt vast nare herinneringen op aan een volledig mislukt project waarbij 'V250'-treinen van AnsaldoBreda S.p.A. werden ingezet op het traject Amsterdam – Brussel. Door voortdurende technische problemen met de treinen bestond deze dienst maar 40 dagen, van 9 december 2012 tot en met 17 januari 2013…

Naast deze internationale treindienst was er echter nog een binnenlandse Fyra, tussen Amsterdam en in eerste instantie Rotterdam; later werd deze dienst doorgetrokken naar Breda. Hier werden (en worden nog steeds) TRAXX-locomotieven met reguliere intercityrijtuigen ingezet, zoals te zien is op de foto rechts.

Door het debacle met de internationale dienst liet men de naam 'Fyra' in december 2013 vallen; de treindienst werd omgedoopt in 'Intercity Direct'. De gedachte daarachter was dat er sprake was van een directe verbinding tussen Schiphol en Rotterdam over de HSL, waar er vroeger over de 'klassieke' spoorlijn over Den Haag gereden werd. De rood-witte kleurstelling van de treinstellen werd gaandeweg aangepast naar het vertrouwde geel-blauw van de NS.

Vanaf dit jaar gaat de NS deze treinen vervangen door de nieuwe ICNG (InterCity New Generation)-treinstellen. Te zijner tijd zullen ook die vast wel in onze miniatuurwereld te zien zijn, maar anders dan in de echte wereld rijdt onze Fyra-trein gewoon in het rood-wit zijn rondjes!

Op de foto's staan twee locomotieven op de testbaan met daartussen een intercity-rijtuig. Onze treinologen zijn bezig met de verlichting (uiteraard hebben de locomotieven met de rijrichting wisselende front- en sluitlampen). Ook in de in totaal zeven rijtuigen komt binnenverlichting – er zijn tenslotte nog steeds mini-treinreizigers in onze miniatuurwereld die hun dagelijks nieuws uit hun krant willen lezen in plaats van hun smartphone te moeten gebruiken…

Onze Commando Centrale is het hart van de miniatuurwereld, dat weet u ongetwijfeld. We hebben daar een forse hoeveelheid computerapparatuur en -schermen staan. Die zijn nodig om het totale reilen en zeilen van alles wat beweegt te kunnen monitoren en snel te kunnen ingrijpen als er ergens eens iets mis gaat.

Die apparatuur veroudert in de loop van de jaren en – computerapparatuur eigen – nogal snel ook. Vandaar dat we een oproep deden op ons Facebook-kanaal waarin we particulieren en bedrijven vroegen om onze Commando Centrale te ondersteunen met nieuwe - of in ieder geval wat modernere - apparatuur.

Die oproep heeft succes gehad: we kregen van een partij die beslist anoniem wil blijven, meer dan het gevraagde aantal PC's! Een geste waar we uiteraard heel blij mee zijn.

Onze collega's zijn er al een tijdje mee bezig om ze allemaal na te lopen, er zo hier en daar wat stof uit te verwijderen en ze in te richten met alle software die voor het functioneren van de Commando Centrale nodig is. Onze 'treinbestuurders' en alle collega's die zich met elektronica bezighouden kijken ernaar uit om ze in gebruik te gaan nemen!

Tot slot nog een paar foto's die al wat ouder zijn, maar die we u niet willen onthouden omdat wat erop staat te mooi is om niet te laten zien. De 'straatkant' van Ashburton Railway Station, bijvoorbeeld, die beslist volledig past in het Victoriaanse kavel waar het stationsgebouw deel van uitmaakt. Het origineel is in de huidige staat nauwelijks het aankijken waard, helaas: er is nu een garagebedrijf in gevestigd…

Het bruidspaar op de foto rechts heeft halsbrekende toeren moeten uithalen voor wat misschien de 'Trouwfoto van het jaar' gaat worden! Ziet u ook dat een van de bruidsmeisjes om onbekende redenen plaats heeft genomen op het randje van de steiger en dat bezorgde bruiloftsgasten vanuit het raam pogingen doen om haar op andere gedachten te brengen?

Onze versie van het poortgebouw van de Marine Drive bij Douglas Head op het Isle of Man is minstens zo mooi als het origineel. De 'ambtswoning' voor de tolheffer, die bij het originele gebouw aan de zeezijde stond (zoals u kunt zien op de foto hieronder) heeft de tand des tijds niet doorstaan.

Onder de rechter boog (onder het woord 'Drive') liep indertijd een elektrische tram. Het kleine poortje was voor de voetgangers en het overige verkeer, eerst allemaal paard-en-wagens en later ook al een paar 'automobielen', passerde onder 'Marine'.

Omdat de schitterende windvaan op het ronde torentje net niet op de foto linksboven staat, hier nog even een detailopname en als u denkt dat we de naam 'Marine Drive' vergeten zijn: die staat op de andere kant, zoals blijkt uit de foto hieronder.